- κλεισούρα
- I
Φαράγγι του νομού Αιτωλοακαρνανίας στο όρος Αράκυνθος (894 μ.), από το οποίο διέρχεται η οδός που οδηγεί από το Μεσολόγγι στο Αγρίνιο. Στη δυτική πλευρά του βρίσκεται η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, ενώ στην έξοδό του προς τις λίμνες Λυσιμαχία και Τριχωνίδα βρισκόταν η αρχαία αιτωλική πόλη Πυλήνη.II
Άποψη του φαραγγιού της Κλεισούρας, στην Αιτωλοακαρνανία.
Ονομασία πέντε οικισμών.1. Ορεινός οικισμός (υψόμ. 1.180 μ., 559 κάτ.) του νομού Καστοριάς. Βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του νομού, στην είσοδο των ομώνυμων στενών, 34 χλμ. Α της Καστοριάς. Αποτελεί έδρα του ομώνυμου δήμου. Βλ. λ. Κλεισούρας, στενά.2. Ορεινός οικισμός (υψόμ. 520 μ., 150 κάτ.) στην πρώην επαρχία Ελασσόνος του νομού Λαρίσης. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού, 81 χλμ. ΒΔ της πόλης της Λάρισας. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Ελασσόνος.3. Ημιορεινός οικισμός (υψόμ. 170 μ., 67 κάτ.) στην πρώην επαρχία Πυλίας του νομού Μεσσηνίας. Βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού, προς την ακτή του Μεσσηνιακού κόλπου. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Αιπείας.4. Πεδινός οικισμός (υψόμ. 200 μ., 133 κάτ.) του νομού Πρεβέζης. Βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του νομού, 66 χλμ. ΒΑ της πόλης της Πρέβεζας. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Φαναρίου.5. Πεδινός οικισμός (υψόμ. 60 μ., 252 κάτ.) του νομού Πρεβέζης. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού, 49 χλμ. ΒΔ της πόλης της Πρέβεζας. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Φιλιππιάδος.IIIΧωριό της Αλβανίας στην ομώνυμη στενωπό του βορειοηπειρωτικού χώρου. Πρόκειται για φυσική οχυρή θέση, που ενισχύθηκε από πρόσθετα οχυρωματικά έργα, τα οποία πραγματοποιήθηκαν ενόψει πολεμικών επιχειρήσεων. Η Κ. βρίσκεται στην κοιλάδα του Αώου ποταμού, στην περιοχή όπου επικρατεί στα βόρεια ο ορεινός όγκος της Τρεμπεσίνας (1.923 μ.) και στα ανατολικά η κορυφογραμμή Μάλι-Τσάριτσα (1.237 μ.).Ιστορία. Η περιοχή της Κ. έγινε πεδίο μαχών κατά τη διάρκεια των Ελληνοτουρκικών και των Ελληνοϊταλικών πολέμων. Στα τέλη Φεβρουαρίου του 1913 η 3η μεραρχία του ελληνικού στρατού έλαβε την εντολή να επιτεθεί εναντίον των Τούρκων, που κατείχαν την περιοχή. Έπειτα από σκληρή μάχη, τα εχθρικά στρατεύματα αναγκάστηκαν να λύσουν την άμυνα και να προχωρήσουν από τα Ιωάννινα προς την Αλβανία για να διαφύγουν την αιχμαλωσία. Μετά τη σημαντική αυτή νίκη των Ελλήνων, έως τον Απρίλιο ολοκληρώθηκε η κατάληψη της Βόρειας Ηπείρου, από την Κορυτσά έως το Ιόνιο πέλαγος.Κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, εξάλλου, στη στενωπό της Κ. διεξήχθη σκληρή μάχη (8-10 Ιανουαρίου 1941), με σκοπό την απώθηση των ιταλικών στρατιωτικών μονάδων από εκεί και τη διάνοιξη του δρόμου προς το Τεπελένι και το Βεράτι. Υπό τους αδιάκοπους βομβαρδισμούς της ιταλικής αεροπορίας και του πυροβολικού, ο ελληνικός στρατός κατέλαβε το χωριό Τοποζιάν και τα υψώματα Μάλι-Φλίρος και Μάλι-Ταρόνιν. Το πρωί της τελευταίας ημέρας ο ελληνικός στρατός, έχοντας συμπληρώσει την κατάληψη της στενωπού, εισέβαλε στο χωριό.* * *η (AM κλεισούρα)στενή διάβαση μεταξύ δύο βουνών ή μεταξύ δύσβατων τόπων, κλεισώρεια*, δερβένινεοελλ.1. δυσοσμία χώρου, το να είναι ένας χώρος κλειστός και να μην αερίζεται («το σπίτι μυρίζει κλεισούρα»)2. συνεχές κλείσιμο, συνεχής παραμονή μέσα στο σπίτι («δεν αντέχω πια την κλεισούρα»)μσν.1. οχύρωμα ή φρούριο κτισμένο κοντά σε στενή διάβαση2. (στο Βυζ.) μικρή διοικητική περιφέρεια που περιλάμβανε 5-8 μικρότερες διοικητικές περιφέρειες, οι οποίες ονομάζονταν τοποτηρησίες ή βάνδα.[ΕΤΥΜΟΛ. < λατ. clausura κατά παρετυμολογική σύνδεση με το θ. κλεισ- τού κλείνω (πρβλ. αόρ. ἔ-κλεισ-α) ή κλεισούρα ως μεταφραδάνειο (απόδοση τού λατ. clausura στην ελλ.)].
Dictionary of Greek. 2013.